Adların yerini çeşitli yönlerden tutan sözcüklerdir.
İzmir’de doğdum; ama yıllardır oraya gitmedim.
Bu cümlede, “İzmir” adını tekrar etmemek için, bu adın yerine
kullanılan “ora” sözcüğü adıldır.
Bunu ona kim verdi?
Bu cümlede “bu, o, kim” sözcüklerinin yerine ad getirilebilir.
(Kitabı Ali’ye Ahmet verdi.) “Bu, o, kim” sözcükleri, “kitap, Ali, Ahmet”
adlarının yerini tuttuğu için adıl görevindedir.
Adıllar, adların yerini tutma özelliklerine göre şu şekilde
gruplandırılır:
1.
Kişi Adılı
2.
Dönüşlülük Adılı
3.
İşaret Adılı
4.
Belgisiz Adıl
5.
Soru Adılı
6.
İlgi Adılı
1. Kişi Adılı
İnsan adlarının, yani kişilerin yerini tutan adıllardır.
Türkçedeki kişi adılları şunlardır:
Ben
I. tekil kişi adılı
Sen
II. tekil kişi adılı
O
III. tekil kişi adılı
Biz
I. çoğul kişi adılı
Siz
II. çoğul kişi adılı
Onlar
III. çoğul kişi adılı
Bu adıllar, cümlelerde çeşitli çekim ekleri alarak kullanılabilir.
Benim onu tanıdığımı söylemişsin.
Bu cümlede “benim, onu” sözcükleri kişi adılıdır.
Öğretmenimiz bana ve sana dün derse gelmediğimiz için kızmış.
Bu cümlede, yaklaşma durumu ekini (-e, -a) alan I. ve II. tekil
kişi adılı olan “ben” ve “sen” sözcükleri “bana” ve “sana” biçimine
dönüşmüştür.
2. Dönüşlülük Adılı
Dönüşlülük adılı, “kendi” sözcüğüdür. Dönüşlülük adılı, iyelik eki
alarak kullanılabilir:
Kendi – m Kendi – n Kendi – si Kendi – miz Kendi – niz Kendi –
leri
Dönüşlülük adılı, kişi adılının yerine kullanılabildiği gibi, kişi
adıllarıyla birlikte, cümleye pekiştirme anlamı katacak şekilde de
kullanılabilir.
Bu soruyu
kendim çözdüm.
Bu soruyu
ben kendim çözdüm.
Birinci cümlede “kendim” sözcüğü I. tekil kişiyi belirtecek
şekilde, kişi adılının yerine; ikinci cümlede kişi adılıyla (ben) birlikte,
cümleye pekiştirme anlamı katacak şekilde kullanılmıştır.
3. İşaret Adılı
İşaret anlamı taşıyan ve adların yerini işaret yoluyla tutan
sözcüklerdir.
bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, bura(sı), şura(ya), ora(da),
öteki, beriki…
Pek kitap okumam; ama onu daha önce okumuştum.
Bu cümlede, “onu” sözcüğü işaret yoluyla “kitap” adının yerine
kullanıldığından, işaret adılıdır.
Gömlekleri sen al, şunu da Ali’ye ver. Ötekini alsan daha iyi
olacak.
Bu cümlelerde “şunu, ötekini” sözcükleri, işaret anlamı taşıyarak
bir varlığı karşıladığı için işaret adılıdır.
Biz buraya iki yıl önce gelmiştik.
Bu cümlede “buraya” sözcüğü, bir yer, mekân adının yerine geçtiği
için işaret adılıdır.
Not: “O” ve
“onlar” sözcükleri, Türkçede hem işaret adılı hem kişi adılı olarak kullanılabilir.
Bu sözcükler, insan için kullanılırsa kişi adılı; insan dışındaki varlıklar
için kullanılırsa işaret adılı olur.
Onları toplantıya davet etmelisin. Onları bir hafta içinde postaya
vermelisin.
Birinci cümlede “onları” sözcüğü, insan için kullanıldığından kişi
adılıdır. İkinci cümlede ise, insan dışındaki varlıklar için kullanıldığından
işaret adılıdır.
İşaret adılları içinde bu durum, sadece bu iki sözcük için
geçerlidir. Diğer işaret adılları (bu, şu, bunlar, şunlar, öteki…) insan için
de kullanılsa, adıl olduklarında her zaman işaret adılıdır.
Orhan’ın değil, bunun sorusuna cevap vermeliydin.
Bu cümlede “bu” sözcüğü bir kişiyi karşılamasına rağmen işaret
adılıdır.
4. Belgisiz Adıl
Adların yerini kesin olmayacak biçimde tutan adıllardır.
biri, birisi, birçoğu, birkaçı, bazısı, başkası, herkes, hepsi,
hiçbiri, hiç kimse, kimi, kimisi, çoğu, şey…
Senin yerine başkası nöbet tutsun.
Bu cümlede, “sen” adılı, belli bir kişiyi karşılarken, “başkası”
sözcüğü, karşıladığı kişi kesin olarak belirtilmediğinden, belgisiz adıldır.
Birkaçımız, taşınan komşumuza yardım ettik.
Bu cümlede, “birkaçımız” sözcüğü, sayıca bir belirsizlik anlamı
taşıyıp karşıladığı kişiler kesin olarak belirtilmediğinden, belgisiz adıldır.
Herkes bu
konuya çalışsın.
Soruların
bazıları gerçekten çok zordu.
Bu
soruları kimse çözememiş.
O,
işlerini titizlikle yapan birisidir.
Kimileri
bu tür romanları daha çok seviyor.
Bu cümlelerde, “herkes, bazıları, kimse, birisi, kimileri”
sözcükleri, karşıladıkları kişiler kesin olarak belirtilmediğinden, belgisiz
adıldır.
5. Soru Adılı
Adın yerini soru yoluyla tutan sözcüklerdir. Soru adılının cevabı,
bir ad ya da başka bir adıldır.
Kim (kime, kimi, kimde, kimden, kimler…)
Beni dün akşam kim aradı?
Bu cümlede, “kim” sözcüğü, soru anlamı taşımaktadır ve yerine
cevap olarak bir ad gelebilmektedir. “Seni dün akşam arkadaşın aradı.”
cevabında görüldüğü üzere “arkadaş” adı, “kim” sözcüğünün yerine cevap olarak
gelebilmektedir.
Bana
çarşıdan ne aldın? (gömlek)
Bütün
bunları kimden duydun? (Ali’den)
Buranın
neyi meşhur? (fındığı)
Geçen
yaz, nereyi gezdin? (Konya’yı)
Bu
tablolardan hangisini beğendin? (şunu)
Kalemlerin
kaçını sana verdi? (üçünü)
Not: Soru
adılları, cümlelerde her zaman soru anlamı taşımaz; fakat bu sözcükler yine de
soru adılıdır.
Onun nereye gideceğini bilmiyorum.
Bu cümlede “nereye” sözcüğü cümleye soru anlamı katmamıştır; ama
yine de görevce soru adılıdır.
6. İlgi Adılı (-ki)
İlgi eki olan “-ki” bir adın yerine geçerse ilgi adılı olur.
Ahmet’in çantası okulda kalmış, Ali’ninki nerede?
Bu cümleden “-ki” ekinin, tamlanan durumundaki “çanta” adının
yerini tuttuğu anlaşılmaktadır.
İlgi zamiri “-ki”, mutlaka tamlayan ekinden (-ın, -in, -un, -ün,
-im) sonra gelir.
Onunki, seninki, benimki, bizimki…
Antalya’nın
denizi Muğla’nınkinden güzeldir. (deniz)
Bizim
okul sizinkinden daha başarılı. (okulunuz)
Bizimki
yine okuldan sonra parka gitmiş. (çocuk)
50 soru
1.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük
diğerlerinden
farklı türde kullanılmıştır?
A) Diğeri her şeyden
vazgeçmeye hazırdı o günlerde.
B) Bizim iki sesimiz
olmalı bu zor günlerde.
C) Sevdiği insana
"evet" diye fısıldamalı biri.
D) Çocuklarının geleceğinin
kendine emanet edildiğini
bilmeli.
E) Bütün şairleri,
hayatın o gül kokulu damarlarını, dolaşmalı
2.
Kendimi uzun yaz ikindilerinde, güneşin eşya ile cilveleştiği
masal saatlerde
etrafta yalnız su sesi varken yazıyor
hayal ederim.
Yukarıdaki
cümle ve onu oluşturan sözcükler için
aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
A) Gerçekte olmayan
bir şeyi düşleyen bir anlamı vardır.
B) "masal
saatler" bir ad tamlamasıdır.
C) "yalnız"
sözcüğü edat görevinde kullanılmıştır.
D) "su sesi"
belirtisiz ad tamlamasıdır.
E) "uzun" sözcüğü
bir ad tamlamasının sıfatıdır.
3.
Sağol beyim, dedi ihtiyar. Ama öteki duymazlıktan
I
geliyor ve hiç
istifini bozmuyor. İhtiyar da tıpkı yanındaki
II III
beyefendi gibi arkasına
yaslanıyor ve camdan dışarısını
IV V
seyrediyor.
Yukarıdaki
parçada numaralanmış sözcüklerin hangisi
zamir
(adıl) görevinde kullanılmıştır?
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
4.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belgisiz zamir özne
görevinde
kullanılmıştır?
A) Sen, dünya dışındasın
ve aslında kendini özlüyorsun.
B) Herkes bir mağarada
kendi yüzüyle dövüşecek.
C) O da bakabilir yüzüne
tam yedi kere
D) Çocuk alevler arasında
kendini gösteriyor.
E) Sizler, bildiğiniz
son oyunu da oynadınız.
5.
Hayat saadetini, sadece, günlük ekmeğini çıkarıp başını
I II
sokacak bir dam altı
bulmaktan ibaret saydı; gerisini
III
başkalarına bıraktı.
IV
Yukarıdaki
cümlede numaralanmış sözcüklerin, sözcük
türü
bakımından doğru sıralanışı aşağıdakilerden
hangisinde
verilmiştir?
I II III IV
A) Sıfat Ad Zamir
Zamir
B) Edat Sıfat Sıfat
Zamir
C) Edat Sıfat Zamir
Zamir
D) Zamir Zarf Zamir
Zarf
E) Ad Sıfat Ad Edat
6.
(I) Benim hayatım da ağaçlıklı bir yolda ilerliyor. (II)
Senin izine rastlamam
gerekiyor biliyorum. (III) Sen beni
de, kim olduğumu da
bilemezsin. (IV) Ama ben, senin bu
yoldan geçtiğini
bilmeliyim. (V) Çünkü, ıhlamur ağaçlarından
taze bir koku yayılıyor.
Yukarıdaki
parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde
zamire
yer verilmemiştir?
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
7.
I. Neleri seyre daldı gözlerin?
II. Saatin kumları
niye dökülmüyor?
III. Terazi neyi ölçecekti
o anda?
IV. Hangi günden sonra
geliyor cumartesi?
V. Kırılmamış tekerlek
niçin ilerlemiyor boşlukta?
Numaralanmış
dizelerde soru anlamı katan sözcükler
türleri
bakımından eşleştirilirse, hangisi bu eşleştirmenin
dışında
kalır?
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
8.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belgisiz zamir özne
görevinde
kullanılmıştır?
A) Sonra hepsi bir kez
daha unuttu yaşananları.
B) Dil, onun girdiği
vahşi kılıklardan biriydi.
C) Başkasını görmedim
rüyalarımın derinliğinde
D) O) Hiçbirini
soramadım çevremdeki insanlara
E) Kuşların bazılarını
da ormanda kaybetmiştik.
9.
Sonra, uzayın bu kısmında yolculuk zormuş. Öteki
I II
yakada sesler konuşur,
orada işaretler anlaşırmış.
III
Öyleyse şu boşluğun içinde
ne var? Bu yoğunlukla ruha
IV V
yer yokmuş. İşaret
bildiren sözcükler sıfat veya zamir
görevinde kullanılabilir.
Yukarıdaki
dizelerde numaralanmış sözcüklerden
hangisi
işaret zamiri görevinde kullanılmıştır?
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
10.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde soru anlamı bir soru
zamiriyle
sağlanmıştır?
A) Ben ağlıyorum, sen
de mi kederden bitkin düştün?
B) Sevmek mi güzel,
yoksa sevilmek mi ne dersin?
C) Kulağıma geldi
bilmem gerçek mi bu haber?
D) Sabah güneşinin doğduğu
yerde Bilmiyorum, hangi
derdin var senin?
E) Yükselirken,
dinleyin insan mıdır bülbül sesi?
11.
Zamirler de ad soylu diğer sözcükler gibi tamlayan ve
tamlanan görevinde
kullanılabilir.
Aşağıdaki
cümlelerin hangisinde zamir tamlayan görevinde
kullanılmıştır?
A) Kimsenin hayatına
karışmadım ki, demişti.
B) Aynı şeyleri
kendine başka türlü sormalısın.
C) İşaretlerin hiçbirini
daha önce görmemişti.
D) Çocukların birini
de evde bırakmışlardı.
E) Olmuş meyvelerin hepsini tek tek
toplamıştı.
12.
Yan yana gül ile diken, en büyük haz
I II
Bir duygu bu, yaşanılır,
okunamaz
III
Canda bir olmanın
zevki elbet güzel
IV
Yukarıdaki
dizelerde numaralanmış sözcüklerin, türlerine
göre
doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
I II III IV
A) Edat Zarf Zamir
Zarf
B) Bağlaç Zarf Sıfat
Edat
C) Bağlaç Zarf Zamir
Zarf
D) Edat Sıfat Zamir Sıfat
E) Bağlaç Edat Sıfat Sıfat
13.
Gözlerimdeki yaşlar ancak böyle bir günde
Hıçkırıklar içinde
kurtulup boşanacak
Yukarıdaki
dizelerde aşağıdakilerden hangisine yer
verilmemiştir?
A) Sıfat B) Edat C) Ad
D) Eylem E) Zamir
14.
I. Onun yüzüne bakıyorum, sonra da ölüyor.
II. Çeviriyorum kendi
yüzümde yer gök düğüm
III. Coşkunun hiçbir
hecesinde mavilikleri yaşamadım.
IV. Taşların hiçbiri
okşamadı kıvırcık saçlarımı.
Yukarıdaki
dizelerin hangi ikisinde zamir, tamlayan
görevinde
kullanılmıştır?
A) I. ve II. B) II. ve
III. C) III. ve IV.
D) II. ve IV. E) I. ve
III.
15.
Sarplaştığı yerde durdu, duruldu, birden inceldi.
I II
Bir birikinti şimdi,
eskiyor, bekliyor
III IV
Dağdaki kar her bahar
erir, nehir kendileşir
V
Zamirler de fiil yapım
eki alarak yüklem görevinde kullanılabilir.
Yukarıdaki
dizelerde numaralanmış sözcüklerden
hangisi
bu kurala bir örnektir?
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
16.
Buradan hemen şuraya atlayacağım. Birçoğumuz gibi
I II III
ben de bazı jürilerde,
hatta biraz fazlaca bulundum.
IV V
Yukarıdaki
cümlede numaralanmış sözcüklerden
hangi
ikisi, sözcük türü bakımından diğerlerinden
farklıdır?
A) I. ve IV. B) III.
ve V. C) II. ve IV.
D) IV. ve V. E) I. ve
V.
17.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde soru anlamı bir soru
zamiriyle
sağlanmıştır?
A) Bilinmedik ırmağın çağladığı
yer nerede?
B) Hangi yolu tutmalı,
hangi aşkı hazırlamalıydı?
C) Dehlize kısılan
ruh, hayatın canı mıydı?
D) Niçin geçmişte
kalan aşkın kollarında dağıtıyorsun?
E) Hava mı ağırdı,
gece mi karanlık burada?
18.
I. Öyle masallar ki, çocuklar titrerdi heyecandan
II. O kadar iyi mi
anlarlardı hocanın İngilizcesini
III. O, kapısı önünde
durur beklerdi gelenleri
IV. İşte öyle bir
adamdı bizim filozof
V. Belki de ürpermiştim
öyle görünce
Yukarıdaki
dizelerde altı çizili sözcükler tür yönünden
eşleştirilirse,
hangisi bu eşleştirmenin dışında
kalır?
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
19.
Kocaman, ağır yıllar batıyor zayıf köklerinde
I II III
Uzak ülke o, uzak düşlerden
daha uzakta o yer.
IV V
Yukarıdaki
dizelerde altı çizili sözcüklerden hangisi,
sözcük
türü bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
20.
Bizim bir şeye saplanmak gibi fena bir huyumuz vardır.
Bu
cümlede aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiştir?
A) Kişi adılına B)
Belgisiz adıla
C) İyelik adılına D)
Birleşik zamanlı fiile
E) Ek - eyleme
21.
Orada bulunan herkes ateşli bir tartışmaya girişti.
I II
Kadınlar ve erkekler
gruplaşmıştı. İhtiyar ise tarafsız
III
kalmaya çabalıyordu.
O, yanımda oturuyor, diğerleri
IV V
ayakta bağrışıyorlardı.
Yukarıdaki
parçada numaralanmış sözcüklerden
hangisi,
sözcük türü bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
22.
Biri yılda bir kez açan bir kar çiçeği gibi her gece
I II III IV
aynı heyecanla açmalı.
V
Yukarıdaki
cümlede numaralanmış sözcüklerden
hangisi
sözcük türü bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
23.
Üstelik çoğu karşı yakadan geliyordu. Çoğu hasta idi.
I II
Birkaçı eşinin kolunda
gelmişti. Asıl işin taşıyıcısı olan
III
genç mesai arkadaşlarım
geç gelmişti. Üstelik hepsi de
IV
çalışma yerinin çok
yakınında oturuyordu.
V
Numaralanmış
sözcüklerden hangi ikisi diğerlerinden
farklı
türde kullanılmıştır?
A) I. ve II. B) II. ve
III. C) III. ve V.
D) II. ve V. E) II. ve IV.
24.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir tamlayan
görevinde
kullanılmıştır?
A) Hepimizin hayatından
bazı hayaller yürüyüp geçti.
B) Konuşmamız gereken
yerlerde hep sustuk.
C) Mutlulukla aramıza
kendimiz girdik.
D) Söylenmesi gerekeni
söylemedik onlara.
E) Hayatı, bir oyun
gibi yaşayacak gücümüz yok.
25.
Zamirler de ad soylu diğer sözcükler gibi cümlede değişik
görevler üstlenebilir.
Aşağıdaki
cümlelerin hangisinde belgisiz zamir "özne"
görevinde
kullanılmıştır?
A) Herkes geleceğe bir
savaş topu ağzına bakar gibi
bakıyor.
B) Toplantıda, söylediklerimizin
hiçbirine değer vermemişti.
C) O gün toplantı için
hepsini tek tek aramıştım.
D) Öğrencilerin bazılarını
daha önceden de tanıyordum.
E) Ankara'ya kitaplarının
hepsini getiremediğini söylemişti.
26.
Uzun zamandır seviyorum seni, haz almak için
Ana demek isterdim
sana, armağan etmek
Bir içten şarkı sana.
Yukarıdaki
dizelerde aşağıdaki sözcük türlerinden
hangisine
yer verilmemiştir?
A) Niteleme sıfatı B)
Kişi zamiri C) Edat (ilgeç)
D) Bağlaç E) Ad
27.
Dil elbette sadeleşecektir ve zaman geçtikçe
I II
değişecektir, bunu hiçbir
kuvvet önleyemez. Fakat hiç
III IV
kimse de Türkçeyi özleştiriyorum
diye uydurma bir dili
V
millete kabul ettirmek
gücünde değildir.
Yukarıdaki
parçada altı çizili sözcükler tür ve görevlerine
göre
eşleştirilirse, hangisi bu eşleştirmenin
dışında
kalır?
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
28.
Zamirler ad tamlamalarında tamlayan ve tamlanan görevini
üstlenebilir.
Aşağıdaki
dizelerin hangisinde zamir, bir ad tamlamasında
tamlayan
görevinde kullanılmıştır?
A) Nasıl uçar bilmem
ormanın güzel kuşu
B) Ağaçların üzerinden
bir yıldız kaymış gibi
C) Titrerdi köprünün
ayakları sular coşunca
D) Nehir senin alnından
parıltılarla geçerdi.
E) Ey ülkemin çocukları
sevinin artık.
29.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde soru anlamı bir soru
zamiriyle
sağlanmıştır?
A) Sana dar gelmeyecek
makberi kimler kazsın?
B) Saltanat dedikleri
cihan kavgası mıdır?
C) Gözüm acıyor, ağlarım
hâlâ bilmem niye?
D) Gençler için günümüzde
nasıl dergiler çıkarılıyor?
E) Şimdiye kadar söylediklerim
niçin etkili olmuyor?
30.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili zamir
diğerlerinden
farklı bir görevde kullanılmıştır?
A) Bu, o zamana kadar
hiçbir yerde görülmemişti.
B) Herkes her yere
yaya gidip geliyordu.
C) Burada kimse
kimseyi rahatsız etmiyordu.
D) Her sözü ıslıklarla
kesildi; ama kimse onu susturamadı.
E) Üniversiteyi
bitirdiğimden beri ben hep destekledim
onları
31.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük
diğerlerinden
ayrı bir tür ve görevde kullanılmıştır?
A) Bu, gerçeği kendimden
saklamak için uydurduğum
bir bahaneydi.
B) Örneğin, o gün
kullandığım kitapları yine yerine
koydum.
C) Çalışmanın başından
bir gün için bile kalkmadım.
D) Birkaç kez, bundan
farklı davrandığım da olmuştur.
E) Bu dağınıklıklar da
hemen toplanmıyor, ertesi güne
kalıyordu.
32.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde soru anlamı bir soru
zamiriyle
sağlanmıştır?
A) Bu yüzden mi
Dostoyevski’yi ilginç buluyorsunuz?
B) Sizce günümüz dünyasında
romanın konumu nedir?
C) Gelişimin en önemli
noktasının bu olduğunu mu düşünüyorsun?
D) Fransız edebiyatında
yazılan romanlar arasında şiire
kayanlar var mı sizce?
E) Sizce, bu toplumda
sınırlar niçin yok oluyor?
33.
"Bu kapı senin. Öyle söylemiştin beni buraya getirirken.
I II
Kapı kiminse o açar."
Ne de bilmiş, ne de büyümüş de
III
küçülmüş bir kız çocuğu
bu, diye düşündü adam.
IV
Yukarıdaki
cümlede numaralanmış sözcüklerin tür
bakımından
doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
I II III IV
A) Sıfat Sıfat Zamir
Zamir
B) Sıfat Zamir Sıfat
Zamir
C) Zamir Zarf Zamir Sıfat
D) Sıfat Zarf Zamir
Zamir
E) Zamir Sıfat Sıfat
Zamir
34.
Belirtme sıfatları çekim eki aldığında zamir olur ve ad
tamlamalarında
tamlayan ve tamlanan görevinde kullanılabilir.
Aşağıdaki
dizelerin hangisinde bu yolla oluşmuş bir
sözcük
tamlayan görevinde kullanılmıştır?
A) Başkalarının
seslerini duyuyoruz şimdi sokaklarımızda.
B) Durgun gölün üstünden
kalkıyor ince boyunlu kuğular.
C) Kütüphanelerin
tozlu raflarında kalmış eski kitaplar.
D) Olayların hiçbirini
yorumlayacak bilgisi ve yeteneği
yoktu.
E) Çocukların yüzlerine yansımıştı
annesiz büyümek
35.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belgisiz zamir özne
görevinde
kullanılmıştır?
A) Onlar dün ıhlamur ağaçlarına
asılı kovanları gördü.
B) Herkes bir parça o
deli ballardan yedi.
C) Nereden geldiği
bilinmeyen bir meltem uyandırdı
beni.
D) Seni bekleyen büyük
tehlikeler vardı ormanda.
E) Hangi ordular çarpışmıştı
Çubuk Ovası'nda?
36.
Genç yazarlar dediğimiz zaman bunlar, kimlerdir,
I II III
bunu anlamak isterim.
Bazı adlar söylememiz gerekiyor.
IV V
Yukarıdaki
parçada numaralanmış sözcüklerden
hangi
ikisi tür bakımından özdeştir?
A) I. ve II. B) II. ve
V. C) I. ve III.
D) IV. ve V. E) I. ve
V.
37.
Nerede o mutlu köy, yeşil zeytinle çiğnenen
I II III IV
kurak tepeleri?
V
Yukarıdaki
dizede altı çizili sözcüklerden hangisi,
sözcük
türü bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
38.
Onun yaşamı, gizlice üzerine çullanan bu sessizliğe
I
karşı bir çığlık
atabiliyordu. Âşıktı, burada kendi kendine
II III
oyun oynayarak,
kendisiyle alay ederek oturuşunun
IV
nedeni buydu.
V
Yukarıdaki
parçada altı çizili sözcüklerden hangisi
diğerlerinden
farklı türde kullanılmıştır?
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
39.
Biliyordu, herhangi bir kimse doldurabilirdi bu boşluğu.
I II
Ona göre herhangi bir
kimse rahatlıkla kendi yerini
III IV V
alabilirdi.
Yukarıdaki
parçada numaralanmış sözcüklerden
hangi
İkisi, sözcük türü bakımından diğerlerinden
farklıdır?
A) I. ve II. B) II. ve
III. C) I. ve IV.
D) II. ve V. E) I. ve
V.
40.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir kullanılmamıştır?
A) Akıl almaz bir
canlanıştı bu.
B) Toprağın devinimi
artıyor gittikçe.
C) Kendi ölümünden
kurtuluş sanki.
D) Bir bakıma güzel
bir şeydi o.
E) Bu kurtuluş başkalarının
ölümüydü.
41.
O sekiz yıl, içinden çıkamayacağı bir boşluk olmuştu, bir
I
uçurum neredeyse.
Bunun yanında, öyle bir gün gelir ki,
II III
senin için, ne kadar
korkunç olursa olsun her şey
IV
geçmişte kalır; yalnızca
o gerçek ve canlıdır.
V
Yukarıdaki
parçada numaralanmış sözcüklerden
hangi
ikisi, sözcük türü bakımından diğerlerinden
farklıdır?
A) I. ve II. B) II. ve
III. C) I. ve III.
D) I. ve IV. E) III.
ve V.
42.
Neden, öğleden sonraları iyice gölgelenen çalışma
I
odamda otururken,
yabancı bir şehirde tek başına terk
II
ettiğim birisi olduğu
kuşkusuna kapılırım; kimdi o
III IV V
yapayalnız kalan diye
merak ederim.
Yukarıdaki
cümlede numaralanmış sözcüklerden
hangi
ikisi, sözcük türü bakımından diğerlerinden
farklıdır?
A) I. ve II. B) I. ve
IV. C) II. ve III.
D) II. ve V. E) I. ve
III.
43.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne bir belgisiz
zamirdir?
A) Çevrede herkes
yoksuldu aşağı yukarı.
B) O mutlu günlerden
emektar bir makine kaldı.
C) Dikiş makinesi tek
yaşama aracı olmuştu.
D) Yaptığı ufak tefek
terzilikle geçiniyordu.
E) Kadın, memurlar
gelmeden komşuya kaçıyordu.
44.
Böylece dönmeleri önlenmek istenirdi. Yürek yakıcı bir
I
şeydi bu. Ama başka çare
de yoktu. Onlara bakmaya
II III IV
kimsenin gücü
yetmezdi.
V
Numaralanmış
sözcüklerden hangi ikisi sözcük türü
bakımından
diğerlerinden farklıdır?
A) I. ve II. B) II. ve
III. C) III. ve IV.
D) III. ve V. E) I. ve
III.
45.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir tamlayan
görevinde
kullanılmıştır?
A) Erkekler neyin
vaktini dolduruyorlardı?
B) Onlar da çoluk çocuğa
karışmıştı.
C) Hiçbiri bir işte çalışmıyordu.
D) Hangisini aradığını
bile bilmiyordu.
E) Buraya neden gelmişti acaba?
46.
Toprağı ilk kez düşünüyorum. Neden yapılıdır o? En
I II III
ufak parçasına insek,
orada bir hayat bulacak mıyız?
IV V
Yukarıdaki
parçada numaralanmış sözcükler türlerine
göre
eşleştirilirse hangisi bu eşleştirmenin dışında
kalır?
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
47.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir
zamirle
sağlanmıştır?
A) Niye rahatsız
oluyorsun?
B) Bu sana ne kazandıracak?
C) Niçin bu yana dönmek
istiyorsun?
D) Su gibi akıp
gidecek misin?
E) Buraya gelmeyi mi düşünüyorsun?
48.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok zamir
kullanılmıştır?
A) Herkes, kendi
derdine düşmüştü.
B) Kimse evinin duvarına
bile bakmıyordu.
C) Onların da durumları
iç açıcı değildi.
D) Onlar zaman zaman
haber gönderirdi.
E) Hepsi fakirlik içinde
yüzüyordu.
49.
Seni öyle çok sevmiştim ki yurdum
I II III
Biraz keder biraz acı
IV
Verdinse de bana hâlâ
sızlar
V
Yukarıdaki
dizelerde altı çizili sözcükler türlerine göre
eşleştirilirse,
hangisi bu eşleştirmenin dışında kalır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
50.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir
soru
zamiriyle sağlanmıştır?
A) Herkesin en derin
uykuda olduğu bu saatte kimi imdada
çağırabilirim?
B) Bu, kapalı bir
toprak çanak gibi beni içinde mi boğacak?
C) Daha sonrası da var
mı acaba?
D) Neden beni seçti bu
toprak?
E) Öcünü benden mi almaya kalkıyor?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder